Loyko Gipsy
Volgens een beroemd Russisch gezegde is alles wat je nodig hebt om een Rus dronken te krijgen een fles wodka en een zigeunerviolist. En als je die violist eenmaal hebt, is de wodka niet meer nodig… De Russische relatie met haar zigeunerbevolking is complex en verdeeld, historisch en onzeker.
Wat bekend is, is dat in het midden van de 18de eeuw graaf Orlov in Moldavië een groep zigeunermuzikanten en - dansers tegenkwam en een aantal van hen met zich meenam om het hof van Catharina de Grote te vermaken. Het werd een groot succes. Catharina hield van de optredens van de Roma en nog vele jaren erna werkten ze aan haar hof. Andere rijke Russen namen er een voorbeeld aan en al gauw was de muziek en dans van de zigeuners een van de meest vermaarde vormen van vermaak in Moskou en Sint Petersburg en kreeg Rusland een liefdesrelatie met de zigeunermuzikanten.
Een van die befaamde muzikanten was de 19de eeuwse violist Loyko Zabar. De legende zegt dat hij in geen muzikant zijn gelijke kon vinden, dat hij een duister leven leidde en vaak bij een kampvuur opdook om er zijn publiek te betoveren met zijn uitzinnige viooltechniek.
Het Sovjet tijdperk was moeilijk voor de Russische Roma – hun rijke mecenassen waren verdwenen, Stalin deed alle nomaden in de ban en staatscommissies bepaalden wat de muzikanten mochten spelen. Daarnaast werd veel van de Russische zigeunerdans en – muziek een cliché en ontstond lange tijd geen nieuw repertoire. Wat de Sovjettijd hen wel opleverde was meer toegang tot onderwijs. Sergey Erdenko, oprichter en muzikaal leider van Loyko was iemand die hiervan profiteerde. Hij stamt uit een familie met een jarenlange muzikale geschiedenis en de staat erkende Sergey's talent toen hij nog maar een kind was. Op zevenjarige leeftijd werd hij al naar een klassiek conservatorium gestuurd en vanaf dat moment had Sergey een verdeeld leven. Op school werd hij onderwezen op viool volgens de hoogste Russische klassieke standaard en als hij thuiskwam tijdens vakantie speelde hij volksliedjes met zijn familie rond het kampvuur. Uit deze mix van disciplines creëerde Sergey Loyko.
Loyko ontstond uit de as van de Sovjet Unie bijna twintig jaar geleden. Met de val van de Berlijnse muur en het ijzeren gordijn in stukken, was Loyko in staat om de route van hun voorvaderen te volgen en kriskras door Europa te trekken en overal en nergens te spelen. Loyko telde veel verschillende bandleden. Soms waren ze een kwartet, vaak een trio, terwijl violist Sergey Erdenko de band voort stuurde. Als leider van Rusland’s bekendste zigeunerband had hij te maken met veel verplichtingen en hoge verwachtingen. Het publiek vroeg om de rijke mix van gevoel en bezieling die zo typerend is voor Russische folk muziek, terwijl Sergey er ook voor zorgde dat Loyko een nog grotere virtuositeit bereikte.
Een decennium lang woonde Sergey in Londen, Dublin en Parijs en speelde met zijn Loyko op verschillende grote podia en diverse festivals, of het nou folk-, world- of klassieke evenementen waren. De ene avond speelde hij met de klassieke meester violist Yehudi Menhudin en de andere stond hij in een rokerige pub in Dublin op het podium met een violist in de Keltische traditie. Loyko werd een internationaal gevierde band en ze brachten twee mooie albums uit op het Duitse Network Records. Sergey’s meesterlijke vaardigheden op de viool werden overal geroemd en toen verdween Loyko langzaam uit de spotlights.
Ze gaven nog wel concerten in heel West-Europa, maar minder vaak dan voorheen. Ook stond Loyko niet langer meer centraal in de vioolsessies in Dublin die soms de hele nacht duurden en Sergey en zijn vioolkoffer werden niet meer gezien in de bekendste Russische restaurants van Parijs. Het leek erop of de band, die zoveel had gedaan om de Russische zigeunermuziek in het Westen neer te zetten, met verlof was.
Wat was er gebeurd? Na weer een wisseling in de bezetting besloot Sergey terug te gaan naar Rusland. Hij woonde eerst in Moskou en daarna in Sint Petersburg en raakte weer vertrouwd met een Rusland dat radicale veranderingen onderging. De muzikale trucs en technieken die hij de afgelopen tijd in het Westen had geleerd, onderbouwden het nieuwe Loyko dat hij in Rusland startte. En tegelijkertijd kwam hij meer in contact met zijn wortels en werd in beslag genomen door de ziel van de Russische cultuur die de muziek van die uitgestrekte natie zo onderscheidend maakt
Het Sovjet tijdperk was moeilijk voor de Russische Roma – hun rijke mecenassen waren verdwenen, Stalin deed alle nomaden in de ban en staatscommissies bepaalden wat de muzikanten mochten spelen. Daarnaast werd veel van de Russische zigeunerdans en – muziek een cliché en ontstond lange tijd geen nieuw repertoire. Wat de Sovjettijd hen wel opleverde was meer toegang tot onderwijs. Sergey Erdenko, oprichter en muzikaal leider van Loyko was iemand die hiervan profiteerde. Hij stamt uit een familie met een jarenlange muzikale geschiedenis en de staat erkende Sergey's talent toen hij nog maar een kind was. Op zevenjarige leeftijd werd hij al naar een klassiek conservatorium gestuurd en vanaf dat moment had Sergey een verdeeld leven. Op school werd hij onderwezen op viool volgens de hoogste Russische klassieke standaard en als hij thuiskwam tijdens vakantie speelde hij volksliedjes met zijn familie rond het kampvuur. Uit deze mix van disciplines creëerde Sergey Loyko.
Loyko ontstond uit de as van de Sovjet Unie bijna twintig jaar geleden. Met de val van de Berlijnse muur en het ijzeren gordijn in stukken, was Loyko in staat om de route van hun voorvaderen te volgen en kriskras door Europa te trekken en overal en nergens te spelen. Loyko telde veel verschillende bandleden. Soms waren ze een kwartet, vaak een trio, terwijl violist Sergey Erdenko de band voort stuurde. Als leider van Rusland’s bekendste zigeunerband had hij te maken met veel verplichtingen en hoge verwachtingen. Het publiek vroeg om de rijke mix van gevoel en bezieling die zo typerend is voor Russische folk muziek, terwijl Sergey er ook voor zorgde dat Loyko een nog grotere virtuositeit bereikte.
Een decennium lang woonde Sergey in Londen, Dublin en Parijs en speelde met zijn Loyko op verschillende grote podia en diverse festivals, of het nou folk-, world- of klassieke evenementen waren. De ene avond speelde hij met de klassieke meester violist Yehudi Menhudin en de andere stond hij in een rokerige pub in Dublin op het podium met een violist in de Keltische traditie. Loyko werd een internationaal gevierde band en ze brachten twee mooie albums uit op het Duitse Network Records. Sergey’s meesterlijke vaardigheden op de viool werden overal geroemd en toen verdween Loyko langzaam uit de spotlights.
Ze gaven nog wel concerten in heel West-Europa, maar minder vaak dan voorheen. Ook stond Loyko niet langer meer centraal in de vioolsessies in Dublin die soms de hele nacht duurden en Sergey en zijn vioolkoffer werden niet meer gezien in de bekendste Russische restaurants van Parijs. Het leek erop of de band, die zoveel had gedaan om de Russische zigeunermuziek in het Westen neer te zetten, met verlof was.
Wat was er gebeurd? Na weer een wisseling in de bezetting besloot Sergey terug te gaan naar Rusland. Hij woonde eerst in Moskou en daarna in Sint Petersburg en raakte weer vertrouwd met een Rusland dat radicale veranderingen onderging. De muzikale trucs en technieken die hij de afgelopen tijd in het Westen had geleerd, onderbouwden het nieuwe Loyko dat hij in Rusland startte. En tegelijkertijd kwam hij meer in contact met zijn wortels en werd in beslag genomen door de ziel van de Russische cultuur die de muziek van die uitgestrekte natie zo onderscheidend maakt
De afgelopen jaren heeft Loyko vier albums op de Russische markt uitgebracht: Return Of The Gypsy Maestro (2000), Gypsy Blues (2002), Two Angels (2004) en Ah, What Was This Night (2008). Geen van deze albums werd in West-Europa gereleased, maar de in Bosnië geboren en in Nederland woonachtige producer en oprichter van Snail Records Dragi Sesti, was al lang een bewonderaar van Loyko en bleef al die jaren in contact met Sergey. Ze bespraken vaak de mogelijkheid om samen de studio in te gaan, maar hun beider agenda’s lieten het niet toe. Hoe meer Dragi naar de albums luisterde die Sergey hem stuurde, hoe meer hij overtuigd raakte om toch iets met Loyko te doen. Uiteindelijk werd besloten om tien liedjes van de vier Russische Loyko albums in te licenseren en ze op een album uit te brengen, als reminder voor de West-Europese fans. In de toekomst zullen Dragi en Sergey absoluut samen de studio induiken om een nieuwe plaat op te nemen. Voor nu kunnen de luisteraars vast genieten van Hotza (verlangen) en zichzelf opfrissen met de vloeiende schoonheid van de Russische zigeuner maestros Loyko.
- Opa Tsupa - traditional, arrangement Sergey Erdenko
- Hotza - muziek George Osmolovskiv, arrangement Sergey Erdenko
- Telema - traditional, arrangement van Sergey Erdenko
- Gypsy vangerka - muziek Sergey Erdenko
- Sivo sivo – tekst/muziek Alexander Kolpakov, arrangement Sergey Erdenko
- Mato - traditional, arrangement Sergey Erdenko
- Return of gypsy maestro - muziek Sergey Erdenko
- Gypsy time - tekst traditional, muziek Sergey Erdenko
- Two angels - muziek van Sergey Erdenko
- Gelem - traditional, arrangement Sergey Erdenko
BEZETTING
Sergey Erdenko: viool, zang
Michael Savichev: gitaar, achtergrondzang
Vladimir Bessonov: viool, achtergrondzang
Aan het album werkten verder mee:
George Osmolovskiy: viool
Alesha Bezlepking: gitaar en achtergrondzang
Leonsia Erdenko: achtergrondzang
