TripAroundTheWorld

Mercan Dede wil zijn extraordinaire muziek en podiumkunst graag over de hele wereld brengen, omdat hij voelt dat de veelomvattende geest ervan een diepere boodschap van onderling begrip en verzoening met zich meedraagt. "I don't like the separation," zegt hij.  "The Sufi poet Rumi has a very good saying: ‘If you are everywhere, you are nowhere. If you are somewhere, you are everywhere.'  My somewhere is my heart. I try to figure it out.  The rest-the hype, the trends-they are not important. Instead of talking about war in Iraq, if you can make a sound of a small instrument from an Iraqi village, you can tell people more about what is going on there.  For me, the future is electronic and folkloric."

De in Turkije geboren en in Montreal woonachtige DJ/producer/muzikant Mercan Dede gelooft dat als je digitale, elektronische sounds mixt met handgemaakte, menselijke sounds, je een universele taal kan creëren die in staat is om oud en jong, vervlogen - en moderne tijden, Oost en West te verenigen. Het is nogal een uitspraak, maar de in Turkije geboren en in Montreal woonachtige muzikant/producer/DJ heeft de carrière en de muziek om de uitspraak te kunnen onderbouwen. Als hij het podium betreedt met zijn groep Secret Tribe, beweegt hij heen en weer achter zijn draaitafel en elektronica, pakt af en toe een traditionele houten fluit (ney) om mee kunnen drijven op de zoete melodieën. Onderwijl hoor je meesters de kanun (cither), klarinet, darbuka (handdrums) en andere instrumenten bespelen, waarvan Dede heeft beslist dat ze die avond zullen worden gebruikt. Ze decoreren zijn ‘grooves' en produceren magische trance melodieën die perfect passen bij de wervelende derwisj danser die de groep rijk is, Mira Burke. Dit contrast tussen elektronica en klassieke of folklore kunst is de kern van de Soefie filosofie die deze ‘one-of-a-kind' artiest aanhangt. "Those things are not really separate," zegt Dede. "The essence of Sufism is counterpoint. Everything exists with its opposite. On one side, I am doing electronic music. The other side of that is this really acoustic, traditional music."

BIOGRAFIE 

Mercan Dede gelooft dat als je digitale, elektronische sounds mixt met handgemaakte, menselijke sounds, je een universele taal kan creëren die in staat is om oud en jong, vervlogen - en moderne tijden, Oost en West te verenigen. Het is nogal een uitspraak, maar de in Turkije geboren en in Montreal woonachtige muzikant/producer/DJ heeft de carrière en de muziek om de uitspraak te kunnen onderbouwen. Als hij het podium betreedt met zijn groep Secret Tribe, beweegt hij heen en weer achter zijn draaitafel en elektronica, pakt af en toe een traditionele houten fluit of "ney" om mee kunnen drijven op de zoete melodieën. Onderwijl hoor je meesters de kanun (cither), klarinet, darbuka (handdrums) en andere instrumenten bespelen, waarvan Dede heeft beslist dat ze die avond zullen worden gebruikt. Ze decoreren zijn ‘grooves' en produceren magische trance melodieën die perfect passen bij de wervelende derwisj danser die de groep rijk is, Mira Burke.

Dit contrast tussen elektronica en klassieke of folklore kunst is de kern van de Soefie filosofie die deze ‘one-of-a-kind' artiest aanhangt. "Those things are not really separate," zegt Dede. "The essence of Sufism is counterpoint. Everything exists with its opposite. On one side, I am doing electronic music. The other side of that is this really acoustic, traditional music."

Dede brengt niet zomaar wat traditionele sounds en inzichten aan, als versiering van zijn techno beats. Hij is altijd op zoek naar nieuwe collaborateurs, afstammend van welke traditie, generatie of welk land dan ook. Voor Secret Tribe's debuut in Amerika (januari 2004), liet hij drie tienerwonderkinderen uit de Turkse klassieke muziek uit Istanbul overvliegen. Twee van de stukken die ze speelden werden tijdens het concert geïmproviseerd. "When I choose a musician," zegt Dede, "I need to be connected with them in terms of personality, heart-wise we say in Turkey. We should have a similar energy and feeling about life.  The second thing is they need to be down with the technical part of music. Once they've done that, you don't need to worry. They can play anything."

Op Nar (2002) hoor je op verbluffende wijze dit elegante huwelijk tussen oud en nieuw. Gecombineerd met de boeiende optredens van de groep, levert het hen wereldwijd fans op. Als de groep in Turkije speelt trekken ze soms 20.000 toeschouwers. Maar voor Dede - de naam komt van een onbelangrijk karakter in een hedendaagse Turkse novelle - is het een lange, erg onconventionele weg naar succes geweest. Zonder luxe opgegroeid in een Turks dorp in de jaren '70, heriunnert Dede zich het moment dat hij naar de radio luisterde als zesjarige en verliefd werd op het geluid van de ney. Maar zelfs toen hij naar Isanbul verhuisde om journalistiek te studeren, kon hij zich geen instrument permitteren en maakte hij zijn eerste van een stuk plastic pijp. Uiteindelijk vond hij een ney leraar, maar Dede dacht niet aan een carrière in de muziek. Hij was meer bezig met fotografie. Op een dag zag een functionaris van de Public Library van Saskatoon (Canada) zijn werk en nodigde hem uit om er een exhibitie te organiseren.

Dede ging er uiteindelijk multimedia studeren en werkte in een bar om zijn huur te kunnen betalen. Daar ontdekte hij voor het eerst de kunst van het dj-en. Op een dag zegde de DJ van de bar af en Dede verving hem. De techno revolutie was net begonnen en Dede was er vanaf het begin bij. Halverwege de jaren '80 reisde hij de wereld over om als "technotribalhouse" dj gigs te doen onder de naam Arkin Allen. Hij debuteerde als Mercan Dede in 1996 toen hij zijn eerste album uitbracht (Sufi Dreams), opgenomen voor Golden Horn Records in San Francisco. Het album was een minimalistisch techno project met een belangrijke rol voor de ney fluit en leverde indrukwekkende recensies op. Een paar jaar later verhuisde Dede naar Montreal waar hij eerst studeerde en later les gaf aan het Concordia College en zich steeds meer in de ontluikende techno scène begaf. Opnames die hij maakte onder de naam Mercan Dede trokken de aandacht in Istanbul en een festival nodigde hem uit om te komen optreden. Ze verwachtten een veel oudere man, omdat Dede "opa" betekent in het Turks. Toen het publiek een jonge band zag die techno en traditie mengde, waren ze blij verrast en Dede behield zijn naam sindsdien.

Dede vormde zijn groep in 1997 en maakte meer albums. Vanaf het begin was de groep meer een idee dan een vaste line-up. "I always get different musicians," zegt  Dede, "all the time. When I do a European tour, each country, I choose a guest musician from that country. This is the essence of the group." Het Canadese tv station Bravo filmde en zond Dede's concert met de Turkse kemence (Perzische viool) meester Ihsan Ozgen uit in het Canadese museum van cultuur (herfst 1998). De mensen van de Duitse Saarlandischer Rundfunk waren zo geraakt door Dede's muziek dat ze naar Canada afreisden om te vragen of hij wilde meewerken aan een documentaire over Soefie muziek. Terwijl ze hem filmden in Montreal en Toronto in februari 1998, vroegen de makers hem ook om een soundtrack te maken voor dit project. Mercan Dede's album Seyahatname bevat stukken die zijn gecomponeerd voor een theater/dans project, met regie en choreografie van Beyhan Murphy voor de nationale moderne dansgroep van Turkije.

Zowel als Mercan Dede als zijn alter ego DJ Ark?n Allen, trad hij op vele diverse evenementen op. In juli 2001 was Mercan Dede te zien op het met gejuich ontvangen  Montreal Jazz Festival en deelde het General Motors Big Event podium met Burhan Öçal en Jamaaladeen Tacuma, in een concertzaal met de naam "East Meets the West" voor een publiek van meer dan 150.000 mensen. Op diezelfde avond, meteen na het concert, verscheen hij op Spectrum, deze keer optredend met zijn project Montreal Tribal Trio, weer als onderdeel van het festivalprogramma. In 2002 zette de groep de Womex in Essen in vuur en vlam en het internationale Transmusicales Festival in Rennes.

Dede trad op met muzikale persoonlijkheden als Peter Murphy, Natacha Atlas, Mich Gerber, Omar Sosa, Maharaja. In 2003 bracht de zomertoer hen o.a. in Zwitserland, Italië, Macedonië, Duitsland, Nederland, Spanje en Engeland. En 2 jaar later traden ze in de zomer op in Amerika, Duitsland, Zwitserland, Spanje, Oostenrijk, Frankrijk en meerdere festivals in Engeland.

Het debuut van de groep in Amerika (2004) was in Joe's Pub in New York, als onderdeel van de grensverleggende wereldmuziek-marathon van de stad; GlobalFest. Mercan Dede leverde ook de muziek voor Pina Bausch's "Istanbul", opgevoerd in de stad waarnaar het was vernoemd (2003). Vervolgens werkte Mercan Dede aan  Orman ?ehir" (Jungle City) een moderne dansvoorstelling in Turkije en een album voor Secret Tribe.

Mercan Dede werd op de GlobalFest conferentie voorgedragen door het Turkse ministerie van Cultuur als muzikaal regisseur van het Güldestan Project. Dit project vertegenwoordigt de Turkse Cultuur en Kunst over de hele wereld.

De eerste twee albums op het Doublemoon label (Seyahatname en Nar) werden samengevoegd tot het dubbelalbum Sufi Traveler  en het werd de eerste release van Mercan Dede die breed werd gedistribueerd in Amerika. Deze 2CD volgde op een Noord Amerikaanse toer in de zomer van 2004. Hij bereikte eindelijk de muziekliefhebbers in Noord Amerika en Mercan Dede kwam op de voorkant van het Global Rythm Magazine in september 2004.

De visionaire muzikant werd in 2004 en 2005 genomineerd voor de BBC Radio 3 World Music Awards in verschillende categorieën. Zijn album (2005) Su nam 2 maanden de nummer 1 positie in van de World Music Charts en zijn 2006 CD  Breath stond al vlak na de release op die plek. Het was een van de meest gedownloade wereldmuziekalbums op iTunes over de hele wereld. Froots Magazine selecteerde Breath als een van de Top 10 albums van het jaar en Songlines plaatste Breath in de categorie Top of the World.

In 2007 richt Mercan Dede zich op de goddelijke schoonheid van de ney, percussie-instrumenten en poëtische vocalen in verschillende talen en komt met een album opgedragen aan zijn leraar, de Mevlana, om zijn 800-ste verjaardag te vieren. Muziek, dans en poëzie waren integrale kunstvormen in de leer van Mevlana. Op dit album creëert Mercan Dede een eerbetoon, die de lessen overbrengt die Mevlana 8 eeuwen geleden opzette. Met vrede als centraal thema, worden humanistische boodschappen en gedichten van de ene track naar de volgende overgebracht. Taal vormt geen barrière en begrip wordt verkregen met behulp van muziek, door gasten uit te nodigen van vele verschillende culturen, zoals de Zwitser Mich Gerber (bas), de Iraanse Ziya Tabassian (percussie), de Indiase Shankar Das (dolak & tabla), de Chinese Shen-Qi (erhu), Canadees Ben Grosman (hurdy-gurdy), Tanya Evanson (spoken words) en Turkse artiesten als ?smail Tuncbilek en Goksel Baktagir.

Mercan Dede wil zijn extraordinaire muziek en podiumkunst graag over de hele wereld brengen, omdat hij voelt dat de veelomvattende geest ervan een diepere boodschap van onderling begrip en verzoening met zich meedraagt. "I don't like the separation," zegt hij.  "The Sufi poet Rumi has a very good saying: ‘If you are everywhere, you are nowhere. If you are somewhere, you are everywhere.'  My somewhere is my heart. I try to figure it out.  The rest-the hype, the trends-they are not important. Instead of talking about war in Iraq, if you can make a sound of a small instrument from an Iraqi village, you can tell people more about what is going on there.  For me, the future is electronic and folkloric."