Stef Bos Nederlandstalige popmuziek, Nederland/Belgie/Zuid-Afrika
In ruim 25 jaar heeft Stef Bos een eigen naam in de Nederlandstalige (en Afrikaanse) muziek gemaakt. Publieke erkenning blijkt uit de goede verkopen van zijn albums (zijn laatste albums In een ander licht, Minder Meer, Kloofstraat en Mooie Waanzinnige Wereld stonden maandenlang in de albumlijst) en het steeds sneller uitverkopen van zijn theaterconcerten in Nederland, België en Zuid-Afrika. Op zijn ere-lijstje staan inmiddels fameuze onderscheidingen als de Edison (twee maal), een Zilveren- en een Gouden Harp en de Pall Mall Exportprijs. Begin 2010 ontving Stef in Pretoria (Zuid-Afrika) een prijs voor zijn bijdrage aan de Afrikaanse taal en muziek. Hij is de eerste buitenlandse singer-songwriter die deze eer te beurt valt. Begin 2013 ontvangt Stef de Van Riebeeck penning wegens 'zijn langdurige bijdrage aan de culturele en taalkundige betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika', zoals in de bijbehorende oorkonde zal komen te staan. Het NZAV-bestuur denkt daarbij onder meer aan zijn jarenlange samenwerking met Zuid-Afrikaanse artiesten en kunstenaars, en meer recentelijk aan het Afrikaanstalige album “Kloofstraat”. De mensen die Stef Bos voorgingen en de penning ontvingen vanwege hun specifieke omgang met de gemeenschappelijke taal zijn o.a. vertaalster Riet de Jong Goossens (2012), auteur Adriaan van Dis (2011), bloemlezer Gerrit Komrij (2003) en dichteres Elizabeth Eybers (1997).
De eerste podiumervaring deed Stef Bos (Veenendaal (NL), 12 juli 1961) in zijn studententijd op met het cabaretduo Kaliber (met Chiel van Berkel). In 1981 wint Kaliber de publieksprijs van het fameuze cabaretfestival Camaretten in Delft. Later, in 1988 eindigt hij als onderdeel van duo 'Idioten Blozen Niet' (wederom met Chiel van Berkel) op de tweede plaats van het Amsterdams Kleinkunst Festival.
Na zijn studie aan de lerarenopleidinging in Utrecht trok hij naar Antwerpen om van 1984 tot en met 1988 een theateropleiding te volgen aan het Hoger Instituut voor Dramatische Kunst (Studio Herman Teirlinck).
Na zijn studie speelt hij als acteur onder meer bij toneelgezelschap Oud Huis Stekelbees in Gent (B) en schrijft als liedschrijver vooral teksten en muziek voor anderen.
Zijn eerste single 'Is Dit Nu Later' komt uit in 1990, maar doet niet veel. Een album (Is Dit Nu Later) volgt in de herfst van dat jaar.
Als in februari 1991 de single 'Papa' uitkomt, kent al snel een groot publiek zijn naam; het is een hit in Nederland en België. Door het succes van 'Papa' verkoopt de CD 'Is Dit Nu Later' erg goed. Het wordt zelfs dubbel platina. In datzelfde jaar volgen nog twee belangrijke onderscheidingen, te weten een Zilveren Harp en een Edison.
In 1993 tekent Bos ook voor de vertaling en bewerking van de musical 'De Man Van La Mancha' voor het Koninklijk Ballet Van Vlaanderen. Ramses Shaffy neemt daarin de hoofdrol voor zijn rekening.
Vanaf het begin gaat Stef Bos met zijn muziek het theater in. Een bewuste keuze omdat hij voelt dat daar zijn woorden en muziek tot hun recht kunnen komen. Vanaf 1990 onstaan zo een reeks van voorstellingen die dikwijls qua inhoud en titel gekoppeld zijn aan een CD, die voor de tour gepresenteerd wordt of na de tour wordt uitgebracht.
1991 Is Dit Nu Later
1992/93 Tussen De Liefde En De Leegte
1994 Vuur
1995/96 Schaduw In De Nacht
1997 De Onderstroom
1998/99 Zien
2000/01 Nu (CD Van Mpumalanga Tot Die Kaap)
2001/02 Niemandsland (CD Donker en liucht)
2004 Dichtbij
2005/06 Licht (CD Ruimtevaarder)
2007 Storm (DVD Storm)
2008 2008 (Demo cd's 1 en 2)
2009 2009 (Demo cd 3)
2010 Cape Connection (Met Regis Gizavo en Fernando Lameirinhas)
2010 In een ander licht (Cd In een ander licht)
2011 Solo
Voor het theaterconcert 'Tussen De Liefde En De Leegte' ontvangt Stef in 1993 de prestigieuze Pall Mall Exportprijs. Met het gewonnen prijzengeld financiert hij de CD 'Together As One' voor de Zuid-Afrikaanse Tandie Klaasen, waarbij hij verantwoordelijk is voor veel van de composities, teksten en ook voor de produktie. Bij de totstandkoming van dit album werkt hij samen met andere (Afrikaanse en Europese) artiesten. Dit album ziet uiteindelijk in 1996 het levenslicht in België en Nederland en enige tijd later ook in Zuid-Afrika.
De kennismaking met Klaasen komt tot stand als Bos in Johannesburg de drietalige single 'Awuwa' (Zij Wil Dansen) opneemt met Johannes Kerkorrel en Tandie Klaasen. Bos zingt in het Nederlands, Kerkorrel in het Afrikaans en Klaasen neemt het Xhosa voor haar rekening.
Na zijn kennismaking met de Afrikaanse cultuur, door zijn samenwerking met Kerkorrel en Klaasen, zijn de Afrikaanse invloeden duidelijk hoorbaar op zijn CD´s. Op de CD´s 'Vuur' tot en met 'De Onderstroom' zijn nummers te vinden die opgenomen zijn met Afrikaanse musici of ontstaan zijn dankzij de samenwerking met hen. Met het album 'Vuur' verdiende Bos een nominatie voor de Edison, maar won deze uiteindelijk niet.
In 2000 ontvangt Stef Bos een Gouden Harp voor zijn werk zover en -voor het album 'Zien' zijn tweede Edison. In het voorjaar van 2000 werd de Zien-tour afgesloten met een uitgebreide rondgang door Zuid-Afrika, vergezeld van de release van een exclusief Zuid-Afrikaans compilatie-album, 'Beste Van Bos'.
In 2001 komt de CD ‘Van Mpumalanga Tot Die Kaap' uit. Dit album is het resultaat van de vele muzikale reizen door Afrika die Stef Bos in de loop der jaren heeft gemaak. Het is het eerste album dat zowel in Nederland, België als in Zuid-Afrika tegelijk werd uitgebracht.
'Nu' was een gevarieerde tournee in 2000 en 2001, waarin telkens gasten (o.a. Frank Boeijen, Amanda Strydom, Louis Mhlanga en Tu Nokwe) verschenen die een aantal optredens meespeelden aan de zijde van de 'basis-opstelling' Stef Bos, Jan Van Looy en Francis Wildemeersch.
In januari 2002 begint de uitgebreide tour 'Niemandsland' door de lage landen te trekken. Er wordt gespeeld met een nagenoeg nieuwe bezetting. De voorstelling wordt bij pers en publiek hoog aangeschreven...
In juni ontving Nelson Mandela de Four Freedom Award uit handen van de Nederlandse minister-president Wim Kok..Om deze huldiging te vieren vond de avond ervoor een gala plaats ter ere van Nelson Mandela èn de bijzondere band tussen Zuid-Afrika en Nederland. Stef Bos was gevraagd om op deze avond Zondag In Soweto te brengen, samen met de Zuid-Afrikaanse zangeres Sibongile Khumalo.
De CD 'Donker En Licht' wordt grotendeels in de zomer van 2002 opgenomen, tussen de twee delen van de Niemandsland-tour in. Wegens een hardnekkige stembandontsteking bij Stef kunnen de opnamen echter niet worden afgerond en moet de release uitgesteld worden.
Na een periode van rust is zijn stem weer klaar voor optredens. In het najaar van 2002 speelt de complete band een maand in Zuid-Afrika om vervolgens begin 2003 de tweede serie theaterconcerten in de Vlaamse en Nederlandse theaters te spelen. Tussen de optredens door rondt Stef het werk aan de CD af en het album 'Donker En Licht' verschijnt uiteindelijk in mei 2003 en ontvangt in 2004 twee Edison-nominaties (in de categorie zanger nationaal en kleinkunst/luisterlied).
'Donker En Licht' verschijnt in september van dat jaar in aangepaste vorm ook in Zuid-Afrika. De eerste Afrikaanse persing (5000 exemplaren) kent een bonus-CD; 'Jy Vir My'. 'Jy Vir My' kent een vijftal nieuwe (Afrikaanstalige) nummers, aangevuld met tien live-tracks die zijn opgenomen in Pretoria en Stellenbosch tijdens de Afrikaanse tak van de Niemandsland-tour.
In februari 2004 ging de korte solo-tour 'Dichtbij' van start. Stef begeleidde zichzelf met piano om nieuw materiaal te testen. Het oude materiaal kwam ook aan bod middels verzoeknummers die het publiek via deze website of in de pauze van de voorstelling door kon geven.
In het najaar van 2004 verschijnt een eerste boek in een reeks die hij wil maken met beeldend kunstenaars. Gedachten en beelden die samenvallen. Het eerste boek ‘Gebroken Zinnen' ontstaat in samenwerking met de Zuidafrikaanse schilder Marriana Booyens. Tevens begint dan in november een nieuwe tournee met band in de Nederlandse en Vlaamse zalen met als titel ‘Licht'.
De verschijning in Zuid-Afrika van ‘Gebroke Sinne' gaat gepaard met een duo-toer (Stef Bos en Francis Wildemeersch) waarmee in Pretoria, Johannesburg, Nelspruyt, Bloemfontein en Stellenbosch werd gespeeld. Op het Innniebos-theaterfestival in Nelspruyt wonnen ze daarmee de prijs van de Beste Produktie.
Na het afsluiten van het eerste deel van de Licht-toer, in mei 2005, werd de CD 'Ruimtevaarder' opgenomen die in het najaar van 2005 uitkwam. In dezelfde periode zag ook een nieuw boek bij Uitgeverij Lannoo het licht onder de title 'ALLES Wat Was'. Een verzameling liedteksten van 1980 tot 2005 gelardeerd met foto's, brieven, schetsen en commentaar. Vervolgens werd het tweede deel van de toer (Licht) gespeeld tot vroeg in 2006 de 160ste en laatste voorstelling werd gespeeld in Carré.
Na de Licht-tour begon Stef te werken aan een opvolger van ‘Gebroken Zinnen'. In samenwerking met de schilder Eric de Bruijn ontstond het boek ‘JA!' dat in september 2006 het licht zag. In november werd het lied ‘Papa' opgenomen in de eregalerij van Radio 2 België tijdens een feestelijk gala in het Casino van Oostende. Eerder dat najaar gaf Stef in Zuid-Afrika met het symphonisch orkest van de Universiteit van Pretoria een tweetal voorstellingen.
In december speelde hij solo in Kaapstad en repeteerde bij terugkomst voor de nieuwe voorstelling ‘Storm' waarin met een grote bezetting van strijkers en band een verzameling ouder werk nieuw leven ingeblazen werd. ‘Storm' ging in januari 2007 in premiere in de Brusselse AB en eindigde na 60 voorstellingen in mei in Theater Carré, Amsterdam.
Eind juni kwam in Zuid-Afrika de DVD ‘Rooi Aarde, Swart Bloed' uit, de registratie van een concert in Pretoria en Kaapstad in 2005 waarin zijn verhouding met dat land over de jaren belicht wordt. Op de DVD wordt Stef begeleid door een band van Zuidafrikaanse muzikanten en een aantal gasten waaronder Amanda Strydom, Faith Kekana en Stella Khumalo.
Tijdens dit verblijf werkte hij ook mee aan een voorstelling rond Johannes Kerkorrel die gemaakt werd in opdracht van het Inniebos theaterfestival in Nelspruyt en door pers en publiek zeer positief werd onthaald. De week daarop volgend speelde hij vier voorstellingen in Centurion, waarin veel nieuwe nummers het licht zagen en die als een eerste aanloop gezien konden worden voor de tour '2008' die in januari 2008 begon in de lage landen.
In september en oktober werkte hij deze nieuwe nummers verder uit tijdens een solotour door heel Zuid Afrika. Daarna vertrok hij voor een lange reis naar Argentinie en Mexico, om te werken aan een derde boek in de reeks die hij maakt met beeldend kunstenaars. Dit keer met de Zuidafrikaanse schilderes Varenka Paschke.
Eind 2007 werd het duidelijk dat een grote hoeveelheid nieuw werk om een voorstelling vroeg waarin voor het eerst louter en alleen nieuw
werk werd gespeeld. De voorstelling ‘2008' werd zo het eerste deel van een tweeluik met ‘2009' waarin het moest draaien om nieuwe woorden en muziek.
Najaar 2008 kwam het boek ‘Stillewe' (Stilleven) uit dat Stef samen met Varenka Paschke maakte. Ook de ‘DVD' van de voorstelling ‘Storm' (2007) verscheen in het najaar van 2008.
Vervolgens startte de tour '2009' met wederom veel nieuwe materiaal. Dit nieuwe werk werd onofficieel uitgebracht op drie 'Demo-cd's' die alleen via de site en na de voorstellingen te verkrijgen waren en waarop de eerste versies van de nieuwe liedjes te horen zijn. Op deze manier zag ook werk het licht dat misschien niet op de officiele cd's opgenomen zal worden.
Eind 2009 was het hoogtepunt het In een ander licht project van Stef, in samenwerking met o.a. het Metropole Orkest, Frank Boeijen, Fernando Lameirinhas en Jackobond. Om het 85-jarig bestaan van de NCRV te vieren, werd Stef Bos gevraagd liedjes te schrijven over een aantal Bijbelse personages. Hij wilde los van het geloof, kerk en dogma's twaalf figuren uit de context van het boek halen, waardoor ze in een ander licht komen te staan en het mensen worden van deze tijd. Het album kwam in november uit en in december was de grande finale in Schouwburg Orpheus (Apeldoorn), waar ook opnames voor televisie werden gemaakt, die rondom de kerst van 2009 door de NCRV uitgezonden werden en rondom de kerst van 2010 herhaald werden.
Stef kreeg in februari 2010 in Pretoria (Zuid-Afrika) een prijs voor zijn bijdrage aan de Afrikaanse taal en muziek. Hij is de eerste buitenlandse singer-songwriter die deze eer te beurt valt.
In maart 2010 zag de cd 'Kloofstraat' (met nieuw werk in het Afrikaans) het licht.
Zijn halve verhuizing naar Kaapstad en zijn alsmaar groeiende verhouding met het land en de Afrikaanse taal komen sterk tot uiting op deze cd.
Naast de CD werden de nummers van 'Kloofstraat' in beperkte oplage op 180 grams ouderwets vinyl uitgebracht.
In het voorjaar van 2010 was Stef iniatiefnemer en onderdeel van de voorstelling 'Cape Connection'. Samen met Fernando Lameirinhas (Portugal) en Regis Gizavo (Madagascar) vierden zij een maandlang de verschiullen in cultuur en taal.
Een voorstelling die unaniem zeer lovend werd onthaald.
Ook waren de nominaties weer niet van de lucht. In augustus 2010 viel Stef, samen met Ellen ten Damme en Alain Clarke, een 'gouden notekraker' nominatie ten deel en begin september 2010 werd Stef genomineerd voor een Edison met het album KLOOFSTRAAT in de categorie theater.
In september 2010 is Stef samen met andere artiesten en het Metropole Orkest op TV te zien in een gala als tribute aan Toon Hermans. Hij zingt daar een indrukwekkende versie van 'Lente me'.
Half september 2010 komt er, na vele verzoeken, toch een DVD uit van "In een ander licht", met daarop niet alleen de registratie van het complete eenmallige concert met het Metropole orkest maar ook de filmpjes die in de loop van dit project gemaakt zijn door cineaste Deborah van Dam Achter de schermen, een reportage gemaakt voor het 3e Testament (NCRV TV) en ook de motivaties die NCRV televisie regisseuse Yvonne Pelgrum maakte onder de titel Stef vertelt.
In het najaar van 2010 start een zeer succesvolle tour rond de songs van 'In een ander licht' met zijn band.(René van Mierlo - gitaren, Martin de Wagter -drums, Roberto Mercurio - bas en Steven Cornillie - toetsen)
Op 31 mei 2011 ging deze tour eenmalig in reprise in het Koninklijk theater Carré.
Vervolgens keert hij terug naar Zuid Afrika voor een toer daar waar de basis wordt
gelegd voor een solo-voorstelling.
In de tussentijd wordt in nederland in de serie 'Ali B op volle toeren' een ontmoeting uitgezonden van Stef met de rappers Ali B en Negativ waarop zeer positief gereageerd wordt.
In het voorjaar van 2011 begon Stef Bos aan een solotour. Na enkele jaren alleen nieuw materiaal te hebben gespeeld werd het ook even tijd voor een terugkeer naar het oudere werk en een avontuur om met het gesproken woord aan de haal te gaan. Vooral dat laatste is een nieuw element in zijn ontwikkeling. Het schuurt ergens aan tegen het acteren en stand-up comedy. Hij tast een aantal grenzen af qua vorm om een andere kleur en klank voor zijn inhoud te zoeken.
‘Wij zijn een deel van een geheel'was het vertrekpunt.
Een kritische kijk naar het ‘Ik-tijdperk' waardoor hij gevormd is en
de soms onwerkelijke werkelijkheid waarin wij terecht zijn gekomen.
En daartussen door songs als oude bekenden die nu anders klinken dan toen.
Op 8 oktober oktober 2011 verschijnt de nieuwe Nederlandstalige cd 'Minder Meer'.
Stef Bos in het hier en nu en in zijn moedertaal.
In december 2011 verschijnt Demo deel 5 in de audio-reeks met weer nieuwe liedjes in de eerste versies. Ook op dit deel het nummer "Dingen Gedaan" n.a.v. Stefs optreden in de tv serie van Ali B. met Negativ. Verder ook prachtige versies van "De Steen" van Bram Vermeulen en "Lente Me"van Toon Hermans alsmede het speciaal voor Liesbeth List geschreven nummer "Film Zonder Verhaal"
Daarnaast is er de reprise van zijn solotour die op 6 oktober 2011 begint en doorgaat tot woensdag 4 april 2012.
In diezelfde maand deelt pianiste STER het podium met Stef tijdens 6 concerten in Nederland en Belgie. Zij studeerde piano en compositie aan het Conservatorium van Stellenbosch. Ze is blind geboren en heeft een visie ontwikkeld die geen ogen vereist. De samenwerking met Stef leidde tot het unieke concept: Het Concert In Die Donker. De regie van deze concertreeks is van de hand van Stef en daarnaast is tussen de composities door zijn stem aanwezig met gedachten en gedichten. Het eerste concert is op dinsdag 17 april in Leiden.
In het najaar van 2012 speelt Bos weer met band in de Bnlx theaters. Vertrekpunt van deze voorstelling was het schilderij van de jonge Zuid-Afrikaanse kunstenaar Christiaan Conradie en een zin van de Poolse journalist Ryszard Kapuscinski: “Pessimisme is het kijken naar de werkelijkheid op een te korte termijn.” Daaruit ontstond een theaterconcert diatals een achtbaan van optimisme staat tegenover een tijd waarin het woord ‘crisis’ in de media overheerst.
Deze titelloze voorstelling krijgt in het najaar van 2013 een reprise met dezelfde band (met Cornillie, de Wagter, v. Mierlo en te Voortwis), met een vaste basis, maar met een aantal wisselende oude en nieuwe nummers.
In Augustus 2013 komt het eerste deel van een nieuwe reeks DVD's onder de titel BOS IN BEELD, die net als het audio broertje (de demo reeks) alleen bij de concerten en op de website te krijgen zijn. Het eerste deel in deze serie bevat beelden van de solo-voorstelling (Vuurvlieg) die Stef in 2011 en 2012 speelde.
In maart en april 2014 volgt een kleine tour, met een kleine bezetting, in kleine theaters, op zoek naar iets groots. Het begin van een cyclus, LENTE, een kraamkamer van nieuwe songs. Met een piano als moeder, een gitaar als vader en een stem om ze leven in te blazen.
In september 2014 worden de CD (en LP) MOOIE WAANZINNIGE WERELD uitgebracht, opgenomen in de eigen tot studio omgebouwde varkensstal in het Waasland. Groot verschil met voorgaande albums is dat er vanuit de teksten van Stef met de gehele, inmiddels vaste band (Martin de Wagter, Lené te Voortwis, René van Mierlo en Steven Cornillie) aan de composities gewerkt wordt, en dat zo dus eigenlijk de eerste Stef Bos Bandplaat ontstaat!!
Gelijk met de release van dit album gaat de gelijknamige tour van start die Stef en zijn band vanaf oktober 2014 tm februari 2015 in veel Benelux theaters brengt, en die afgesloten wordt in Zuid-Afrika.
In januari 2015 volgt de cd KAALVOET, die eigenlijk op een soortgelijke wijze ontstaan is als ‘Mpumalanga tot die Kaap’. Door de jaren heen had Stef her en der songs geschreven en ze ook her en der opgenomen. Deze release is in de Bnlx alleen beschikbaar via de website en bij concerten, maar zal in Zuid-Afrika alle aandacht krijgen.
In januari 2016 komt Stef Bos niet alleen met een album vol met nieuwe nummers, start hij zijn theatertour van ruim zeventig voorstellingen in de Benelux, maar verschijnt ook een boek van zijn hand. Vijfentwintig jaar na ‘Papa’ vertelt Stef Bos in zijn boek en in zijn voorstelling over de weg die hij aflegde om zijn eigen stem te vinden. Een weg van optimisme, ironie en melancholie, een weg door Vlaanderen, Nederland en Zuid-Afrika, aan de hand van bestaande én nieuwe teksten en muziek. De voorstelling gaat op 12 februari in première in de Schouwburg in Gouda. Het album en het boek verschijnen op 8 januari 2016. Bekijk hier een ‘behind the scenes’.
Alles van Stef Bos
Stef Bos
Bloudruk - LP - 1e Ltd oplage op blauw vinyl + set 6 postkaarten
LP op blauw 180 grs vinyl + set 6 postkaarten | 2024
Leverbaar
Stef Bos
Bitterlief (Lp+Cd in wallet,180 grs vinyl, Ltd 1e oplage)
LP + CD in wallet | 2023
Leverbaar